Từ “chợ” để chỉ một tiệm tạp hóa, cũng để chỉ cả một thương xá gồm hàng trăm gian hàng... Mỗi gian kinh doanh một ngành hàng riêng như vàng, thuốc tây, tiệm bán và cho thuê băng nhạc, CD, DVD, dịch vụ giấy tờ, hôn thú, bảo lãnh thân nhân, chuyển tiền
Ở miền đông bắc Hoa Kỳ, nơi gia đình tôi đang cư ngụ, người Việt không đông (cả bang Virginia và các bang lân cận chỉ có khoảng 40.000 người Việt sinh sống) cùng nhiều người gốc Á khác như Hàn Quốc, Trung Hoa, Thái Lan, Philippines, Campuchia, Lào...
Chợ Eden của người Việt
Trước năm 1975, người Việt ở Mỹ rất ít. Chỉ có một số nhỏ du học sinh và đôi bà lấy chồng là quân nhân Mỹ, sống rải rác khắp nơi.
Thời đó, ai kiếm được một chai nước mắm nhỏ, vài trái ớt là rối rít mời bạn đến ăn cơm. Ai chịu khó đến tiệm Tàu, mua thực phẩm về chế biến thành “bún bò Huế” hay “phở Bắc” thì coi như có đại tiệc.
Sau năm 1975, người Việt đến Mỹ ngày càng đông. Giai đoạn đầu bà con mình chỉ đến các khu phố Tàu mua thực phẩm, sau đó mới lấy hàng về mở tiệm tạp hóa gần và tiện nên rất đông khách. Vùng tôi ở có tiệm Mê Kông làm ăn rất khá, từ một mở rộng ra thành nhiều tiệm. Mấy năm sau, người Tàu Chợ Lớn xuất hiện.
Người Tàu giỏi buôn bán, lại rành tiếng Việt nên lần lần chiếm hết khách của các tiệm tạp hóa Việt. Người Tàu rất khôn khéo trong giao tế, giá cả chỉ thấp hơn tiệm người Việt vài xu, mà phụ nữ Việt lại tính toán hơn thua từng xu (họ chịu tốn năm ba đô tiền xăng để đi mua rẻ hơn vài đô!).
Người Tàu cũng giỏi mở tiệm ăn, nhà hàng. Hiện nay, những nhà hàng lớn vùng Đông Bắc Hoa Kỳ đều do người Tàu Chợ Lớn làm chủ. Tuy không lớn như Soái Kình Lâm, Bát Đạt... ở Sài Gòn, nhưng cứ mỗi tối thứ Bảy, Chủ nhật, họ tổ chức tiệc cưới cho người Việt, bỏ túi khoảng chục nghìn USD rất dễ dàng.
Người Việt đến Mỹ ngày càng đông thì nhu cầu ăn uống, vui chơi, dịch vụ càng gia tăng. Các bang Virginia, Maryland và thủ đô Washington DC... chỉ có một chợ duy nhất do người Việt buôn bán là Eden. Chủ chợ là người Do Thái. Trước kia, chợ vắng hoe. Hàng trăm cửa hàng mà chỉ lèo tèo mấy tiệm của người Mỹ mở cửa.
Sau này, khi người Việt đến, họ thuê cửa hàng để làm dịch vụ chuyển quà về Việt Nam, làm giấy tờ bảo lãnh, mở tiệm phở, tiệm bún bò Huế, bán cơm “chỉ” (ai muốn mua món ăn nào thì chỉ cho người ta bỏ vào lon, vào hộp đem về), bán băng nhạc, sách báo.
Thương xá ế ẩm ấy bỗng trở nên sầm uất. Cả trăm gian hàng rực rỡ, náo nhiệt khách hàng. Thế là chủ đất cứ từ từ lên giá thuê. Đến nay, mỗi bộ vuông (mỗi cạnh cỡ một gang tay) giá từ 50 đến 60 USD/tháng.
Tính ra, một tiệm ăn lớn (không phải nhà hàng, chỉ cỡ một tiệm phở lớn ở Việt Nam), mỗi tháng phải trả tiền mướn chỗ vài chục ngàn USD. Có một tiệm chạp phô của người Tàu Chợ Lớn, trong khu chợ Eden (Virginia) vừa dẹp tiệm và không chịu nổi tiền thuê mỗi tháng đến 36.000 USD.
Có những thương nhân người Việt buôn bán không đủ trả tiền mướn tiệm nhưng vẫn cố chịu trận, cho đến khi phải bán nhà mà trả nợ mới chịu âm thầm dẹp tiệm.
Tuy nhiên, cũng có nhiều tiệm vắng hoe mà vẫn mở cửa năm này qua năm khác, người ta đồn rằng thuê cửa tiệm là phương tiện hợp pháp hóa USD từ Việt Nam chuyển qua!?
nuocmy.info / Nước Mỹ (Tổng hợp)
